MAKALELER / yüzey aktiflerin yapısı - DETERJAN ANSİKLOPEDİSİ
YÜZEY AKTİF MADDELER
Islatma maddeleri yüzey aktif maddelerin karışımıdır. Yüzey aktif maddeler çok küçük miktarda bile sıvı içinde çözünseler, o sıvının yüzey enerjisini değiştirler. Bu değişim genellikle yüzey geriliminin azalması şeklinde kendini gösterir. Tektstil terbiyesi bakımından bu durum çok önemlidir. Çünkü; tekstil terbiyesi genellikle tekstil malzemesinin sulu sistemle muamelesi ile yapılır. Eğer terbiye işlemlerinde kullanılan su veya boya çözeltisi yüzey aktif madde ihitiva ediyorsa bu su veya boya çözeltisinin yüzey gerilimi düşük olur ve tekstil malzemesinin sulu sistemle muamalesi kolaylaşır.
Bu maddelerin en önemli karakteristik özelliği uzun hidrokarbon zincirlerine ve polar gruplarına sahip olmalıdır. Uzun hidrokarbon zinciri molekülün hidrofob kısmını teşkil eder ve yüzey aktif özelliği sağlar. Polar grup ise molekülün hidrofil kısmını teşkil eder ve suda çözünmeyi sağlar.
Hidrofob kısım molekülün (__) elektrik yüklü grubunda bulunuyorsa anyonik (+) elektrik yüklü grubunda bulunursa katyonik madde adını alır. Hidrofob kısım hem anyonda hem katyonda bulunursa amfoter yüzey aktif madde oluşur. Suda çözünmesine rağmen (+) ve (-) yüklü gruplara ayrılmayan yüzey aktif maddelere noniyonik yüzey aktif maddeler denir.
Bir yüzey aktif madde su içine ilave edildiğinde, hidrofob kısım suyun dışında olacak şekilde oryante olur. Konsantrasyonu hafifçe arttırıldığında fazlası su fazında çözünmeye başlar. Yüzey aktif madde konsantrasyonu arttıkça tabaka veya küresel formda miseller oluşur. Ancak bu misellerin oluşumundan sonra yani kritik misel konsantrasyonuna ulaştıktan sonra etki başlar.
Yüzey aktif madde konsantrasyonu misel strüktürünün azalmasını önlemek için yeterli olmalıdır. Miseller birer yüzey aktif madde deposu gibi görev yapar. Çünkü yağların ihtiyacı olan yüzey aktif madde sürekli buradan karşılanacaktır. İşte bu kritik misel konsantrasyonunda belirlenen konsantrasyon “ kritik konsantrasyon” olarak bilinir. Kritik misel konsantrasyonunda yüzey aktif madde etkisi maksimumken, yüzey gerilimi ve moleküller arası gerilim minimumdur.
Kumaş üzerinde suda çözünmez yapıda bir yağ olduğunda kumaş / yağ / su ara yüzeyleri mevcuttur. (1) bir yüzey aktif madde ilave edildiğinde hidrofobik kısım yüzey boyunce oryante olur (2) Yağ tabakasına tamamen yanaşır. Hidrofilik kısım nedeniyle bunu suya çekmeye çalışır. (3) bunun sonucu olarak yağ kumaştan uzaklaşır ve su fazına geçer.
Yüzey aktif madde ve kostik arasında bir sinerjetik etki elde etmekte mümkündür. Yüzey aktif madde, kostik ve lif arasında ara yüzey gerilimini hızla azaltır.böylece kostik , yağlar ve wakslarla yakın ilişki içine girer.
Sodyumsilikat ve fosfatlar gibi diğer kimyasallar seslüloz metaryerlindeki lignin kütlesine diğer kimyasalların penatrasyonunu destekler. Bu tip penetranlar kullanıldığında normalden faha fazla kostik konsatrasyonu gereklidir.
Hidrofilleştirmeden sonra mamul önce sıcak su ile durulanmalıdır. soğuk su ile durulama sabunlaşmış kısımların oluşturduğu emulsiyonu bozar. Yüzey aktif maddelerden oluşan ıslatma maddelerinden hem iyi bir ıslatma özelliği, hem yıkama özelliği, hem iyi bir dispergatör özelliği beklenir.
Yüzey aktif maddenin yıkama kabiliyeti hidrofob karbon zincirinin uzunluğu kısalığı ile orantılıdır. Islatma kabiliyeti hidrofilpolar grupların moleküldeki yeri ile orantılıdır. Polar grupların cinsi fizikokimyasal etkinin cinsini değiştirir. Bu denenle ıslatıcı hazırlanırken terbiye işlemine en uygun fizikokimyasal etkiyi sağlayacak yapıda yüzey aktif madde kullanılması gerekir.
YÜZEY AKTİF MADDELERİN KİMYASAL YAPILARINA GÖRE SINIFLANDIRILMASI
Yüzey aktif maddeler kimyasal yapılarına , yani hidrofob grupların moleküldeki yerlerine göre anyonik, katyonik, noniyonik ve amforetik maddeler olmak üzere başlıca 4 sınıfa ayrılırlar.
1. Anyonik maddeler
a) Alkil aril sülfatlar
o Alkil benzen sülfonatlar
o Alkil naftalin sülfonatlar
b) Primer alkali sülfatlar
c) Sekonder alkali sülfatlar
d) Alkil sülfanatlar
e) Sülfone yağlar
f) Sabunlar
g) Mono yağ asitleri ester sülfatları
h) Yağ asidi ve aminosülfonatlar kondenzasyon bileşikleri
i) Sülfosüksinatlar
j) Yağ alkolleri ve nonilfenol poliglikol eter sülfatları
2. Katyonik Maddeler
3. Noniyonik Maddeler
a) Alkil poliglikol eterleri
b) Alkil fenol poliglikol eterler
c) Yağ asitleri poliglikol eterler
d) Yağ asitleri amidlerinin poliglikol eterleri
e) Yağ aminleri poliglikol eterleri
f) Yağ aminleri oksitler
4. Amfoter yüzey aktif maddeler 
ETİKETLER : YÜZEY AKTİF MADDELER NERELERDE KULLANILIR,YÜZEY AKTİF MADDELER NEDİR,YÜZEY AKTİF MADDELERİN GÖREVLERİ,YÜZEY AKTİF MADDE ÇEŞİTLERİ,YÜZEY AKTİF MADDELERİN ÇEŞİTLERİ,YÜZEY AKTİF MADDEELRİN KULLANILDIĞI ALANLAR,YÜZEY AKTİF MADDELERİN ÜRETİMİ - İMALATI,YÜZEY AKTİF MADDELERİN KULLANIMI,KATYONİK YÜZEY AKTİF MADDELER,NONYONİK YÜZEY AKTİF MADDELER,ALKİL POLİGLİKOL ETERLER,ALKİL FENOL POLİGLİKOL ETERLER,YAĞ AMİNLERİ POLGLİKOL ETERLER,MONO YAĞ ASİTLERİ ESTER SULFATLARI,SULFONE YAĞLAR,SEKONDER ALKALİ SÜLFATLAR,ALKİL SÜLFANATLAR,ALKİL BENZEN SÜLFONATLAR,ALKİL NAFTALİN SÜLFONATLAR.
HAMMADDELER ANSİKLOPEDİSİ