MAKALELER / TEMİZLİK FAKTÖRLERİ - hammaddeler ansiklopedisi
Temizlik İşlemine Etki Eden Faktörler
Yaptığımız her tür temizlik işleminde, farkında olarak veya olmayarak kullandığımız bazı faktörler vardır. Bu faktörler el ve vücut temizliğinde, çamaşır ve bulaşık temizliğine kadar her durumda geçerlidir. Bunlar:
1. Kimyasal enerji
2. Mekanik enerji
3. Isısal enerji
4. Zaman dır.
Sıralama önem sırasına göre yapılmamıştır. Önemli olan konu, bu faktörlerin temizlik işlemlerinde doğru uygulanmasıdır. Bu faktörlerden birinin azalması durumunda bir diğer faktörün artırılması temizlik performansı açısından gereklidir. Ancak bir faktörün bir diğerinin yerini tam olarak almayacağı unutulmamalıdır. Bu faktörleri şimdi daha ayrıntılı incelemeye çalışalım.
KİMYASAL ETKİ
Temizliğe etki eden en önemli faktörlerden biridir. Kimyasal etkiyi yapan maddeler deterjanlardır.
Deterjanlar kiri çıkartma ve bağlamada, ağartma ve emülsiyon yapmada, dezenfeksiyon ve nötralize etmede , temizliğe olumsuz etki eden faktörleri ortadan kaldırmada önemli bir rolü vardır.
Kimyasal maddelerin, yani deterjanların seçiminde kirin ve yüzeyin cinsi mutlaka dikkate alınmalıdır. Fazla ve eksik deterjan kullanımının temizlik işlemlerine ve yüzeye olumsuz etkileri olabileceği unutulmamalıdır.
MEKANİK ENERJİ
Mekanik etki de, yüzeylerden kir çıkarma işleminde önemli bir rol oynamaktadır. Bazı kirleri çıkarmak zor olabilir. Kir dokunun içine işlemiş olabilir. Mekanik güç yüzeyle, kimyasal maddelerin ve ısının etkili bir şekilde temasını sağlar. Ovalama, çitileme basınç uygulama gibi işlemler mekanik etki ile kirin yüzeyden kolayca uzaklaşmasını sağlar.
ISISAL ENERJİ
Kir çıkarma işleminde önemli faktörlerden biridir. Sıcaklık ile kir çıkarma arasında doğru orantı vardır. İstisnalar dışında doğadaki her şeyin çözünürlüğü sıcaklıkla artar.
Yıkama çözeltisindeki sıcaklığın kullanılan deterjanın performansını belirlemede önemli bir etkisi vardır.
Kirlerin en iyi temizlenebildikleri sıcaklıkları da iyi bilmek gerekir. Bazı kir türleri yüksek sıcaklıkta sabitleştikleri için önce düşük sıcaklıklarda yıkanmaları gerekir. Gene bazı kir türlerini düşük sıcaklıkta çıkarmak mümkün olmayacağından, yüksek sıcaklıklar seçilmelidir.
Unutulmaması gereken bir diğer nokta ise, temizlenmeye çalışılan yüzeyin uygulanan sıcaklığa karşı göstereceği reaksiyondur.
ZAMAN
Temizleme işlemlerinde zaman, yüzeylerin, kimyasal maddeler, mekanik aksiyon ve sıcaklıkta temas halinde olduğu süredir.
Zaman ne kadar uzun olursa temizlik performansı da o kadar iyi olur. Ancak burada gözönüne alınması gereken nokta zamanı en etkili ve en verimli şekilde kullanmaktır.
SONUÇ
Çeşitli yüzeylerden kirlerin çıkarılması basit bir işlem gibi görünmektedir.Bir bakıma öyledir de. Ancak uygun ve etkili bir işlem yapmak koşuluyla .
Kirlerin sıcaklıklara karşı duyarlılıkları farklıdır. Protein bazlı kirler sıcaklıklara hassas olduğundan hemen pişerler.
Temizlik işlemlerinde kullanılan sıcak su, özellikle yağlı kirleri emülsifiye eder. Kirleri küçük parçalara bölerek temizleme işlemini kolaylaştırır. Yukarıda belirtilen dört faktörün uygulaması, temizlik işlemlerinde başarı için yeterli değildir.
Bu faktörlerin birbiriyle, yüzeylerle ve kirlerle etkileşimini de bilmek gerekir. Temizlik programları böyle oluşturulur. Bu prosedürlerin yanlış oluşturulması başarılı geçmesi beklenen bir işlemi başarısızlığa götürebilir, ya da tam tersi.
Kir çıkarımında başarı için, kir tiplerinin, yüzey aktif maddelerin karakteristik özelliklerinin, su sertliğinin, deterjanlarda etkin pH seviyelerinin de bilinmesi gerekmektedir. Temizlik işlemi gerçekleşirken yüzeye en az zararı vermeye çalışılmalıdır. Yüzeye zarar veren hiçbir işlem başarılı kabul edilemez.
HAMMADDELER ANSİKLOPEDİSİ