MAKALELER / SALEP NEDİR..SALEP NASIL YAPILIR..İMALATI..
Salep Tozu ve Özellikleri
Salep tozu üretiminde kullanılan orkideler
Türkiye bitkiler açısından dünyadaki en zengin ve önemli ülkeler arasında yer almakta
ve bu zenginliğin içinde, orkidelerin çok özel bir yeri bulunmaktadır. Türkiye doğasında
154 tür yabani orkide yetişmektedir
Anadolu'da daha çok "Orchis" ve "Ophrys" türlerine rastlanırken, orkide çoğunlukla
Batı, Güneybatı, Güney ve Kuzey Anadolu başta olmakla beraber Anadolu’nun pek çok
yerinde, özellikle il olarak Kahramanmaraş, Adıyaman, Bitlis, Muğla, Isparta, Antalya
ve başta Kastamonu ili ile Safranbolu ilçesinde olmak üzere Karadeniz yöresinde
yetişmektedir. Türkiye dışında ise en büyük üretici ülkeler Yunanistan ve Fransa’dır
Salep elde etmek için özellikle “Orchis” ve “Ophrys” yumruları kullanılmaktadır.
Orchis fragrans ve Orchis sancta tahminen en çok tercih edilen türler olup bunların
dışında en fazla Anacamptis pyramidalis, Serapias bergonii, Serapias orientalis ve
Spiranthes spiralis’in yumruları toplanmaktadır. Orchis fragrans’ın Türkiye’nin çoğu
bölgesinde tercih edilen tür olması dikkat çekicidir. Muğla Bodrum’da en çok Serapias
orientalis ve Serapias bergonii türleri toplanmaktadır. Antalya Olimpos çevresinde ise
büyük sayılarda Orchis sancta’nın toplandığı görülmektedir.
Türkiye’nin orkideleri bugün büyük tehlike altındadır; hatta birçok tür soyu tükenme
tehlikesi ile karşı karşıyadır. Bunun temel nedeni hızla büyüyen nüfusla birlikte gelen
yapılaşma ve doğal alanların tahribi olup bunun dışında Türkiye’deki bir çok alanda
görülen aşırı otlatma ve orkide yumrularının bilinçsizce toplanması en büyük
tehditlerdendir. Bu eşsiz hazineyi fark etmek, sahip çıkmak ve korumak Türkiye’yi,
geleneksel salep içeceğini seven bütün insanların en temel sorumluluklarından biridir
Salep tozunun özellikleri, üretimi ve bileşenleri
Salep antik zamanlardan beri besin, keyif verici madde ve ilaç olarak kullanılmakta ve
orkidelerin yumru şeklindeki köklerinden üretilmektedir. Bu yumrulardan yapılan ilaç
“mucilago salep” (salep mukusu) olarak tanımlanmakta ve ilacın her kullanımda taze
olarak hazırlanması gerekmektedir. Aynı madde, özellikle diğer ilaçların kıvam arttırıcı
dolgu malzemesi olarak da kullanılmıştır. Orkide yumrularının keyif ve genel güç verici
olarak kullanımı bugün neredeyse ortadan kalkmıştır. Tıbbi kullanımda da salep
mukusu yerini sentetik ürünlere bırakmıştır.
Salep tozu eldesi için, bitki çiçekteyken toprak altındaki yumruları toplanmakta, ancak
sadece genç yumru alınmakta, ana yumruya dokunulmamaktadır. Krem renkteki
yumrular, yumurta şeklinde ya da çatalsı formdadır. Toplanan yumrular suyla
temizlenmekte, acılığının gitmesi ve daha kolay kuruması için kısa bir süre kaynayan
süte ya da suya atılarak terbiye edilmektedir. Yumruların çabuk kurumaları isteniyorsa
fırınlanmakta ya da açık havada kurumaya bırakılmaktadır. Yumrular ileride
kullanılmak üzere kuru halde saklanabileceği gibi değirmende öğütülmüş halde de
korunabilmektedir. Bunların boyu 0.7-3.6 cm, çapı veya eni 0.3-1.2 cm ve ağırlığı 0.2-
1.6 gr olabilmektedir
Türkiye’de yılda yaklaşık 45 ton salep üretildiği tahmin edilmekte ve bunun 15 ton
kadarlık kısmı ihraç edilmektedir. Bir kilo salep üretmek için 1000 ile 4000 yumruya
gerek duyulmaktadır
Toplanma dönemine göre salebin içerdiği etkin maddeler de değişmekle birlikte
bileşiminde ağırlıklı olarak müsilaj (%6-61), nişasta (%0.6-36), indirgen şeker (% 0.4-
4.5), indirgen olmayan şeker (%0.1-2.3), toplam azot (%0.4-1.2), su (%6-12), kül
(%0.2-9) bulunmaktadır.
Salebin bileşiminde bulunan nişasta ve diğer kıvam artırıcılar hem içecek olarak
tüketilmesine, hem de dondurma yapımında kullanılmasına neden olmaktadır. Aromatik
bileşikleriyle de bu gıda maddelerine kendine özgü bir lezzet katmaktadır
Salep kalitesi azalan sırayla Kastamonu, Silifke, Muğla, Antalya, Kahramanmaraş, Van
bölgelerinde yetişen salepler olarak belirtilmektedir Özellikle
Kastamonu ve Safranbolu salepleri iyi randımanlı olup, büyük tanelisi piyasada rağbet
görmektedir.
SAHLEP YAPIMI dahil olmak üzere herhangi bir GIDA ÜRÜN İMALATI düşünüldüğünde ve bir kaynak arandığında GIDA ÜRÜNLER ANSİKLOPEDİSİ formül içeriği bakımından sizlere yeterli olabilir.Bu ansiklopedi içerisinde gıda ürünlerine ait, yüzlerce ÜRETİM FORMÜLLERİ ve ÜRETİM YÖNTEMLERİ mevcuttur.
GIDA ÜRÜNLER ANSİKLOPEDİSİ yardımı ile bu yüzlerce gıda ürünlerini gerekirse, hiçbir teknik makina kullanmadan ve hiçbir teknik destek almadan tekbaşınıza imal edebilirsiniz.
Bu ANSİKLOPEDİLER herkesin çok kolay anlayabileceği ve hereksin çok rahat kullanabileceği sade bir dille yazılmıştır.
ETİKETLER: SALEP NEDİR,SALEP NASIL YAPILIR,SALEP FORMÜLÜ,FORMÜLLERİ,SAHLEP BİTKİSİ,SAHLEP BİTKİSİ NEREDE YETİŞİR,SALEP ÇEŞİTLERİ,DOĞAL SALEP NEDİR,SENTETİK SALEP NEDİR,SENTETİK SALEP NEREDE KULLANILIR,SALEP KULLANIMI,SALEP NEREDE KULLANILIR,SALEP TOZU NEDEN KULLANILIR,GIDA KIVAMLAŞTIRICISI,SALEP KIVAMLAŞTIRICISI,DONDURMA YAPIMI,SICAK SALEP NASIL ÜRETİLİR,SALEP YAPILIŞI,SALEP ELDESİ.
HAMMADDELER ANSİKLOPEDİSİ