MAKALELER / PLASTİK MACUN FORMÜLLERİ - YAPI KİMYASALLARI ANSİKLOPEDİSİ
Uzayıp kısalarak hareketlere bir dereceye kadar karşı koyabilen ve çok değişik tipleri olan macunlar, elastik, elasto-plastik ve plastik olmak üzere 4 gruba ayrılabilirler.
1.2.1. Plastik ve plasto-elastik macunlar (mastikler)
Plastik derz malzemesi tamamen plastik deformasyona sahip olup, aldığı hali, herhangi bir dış etki olmadığı sürece korur. Örneğin yağ esaslı malzemeler (mastikler) bu niteliğe sahiptir. Diğer derz malzemelerine oranla daha ucuz olan mastikler, derz kenarına yapışıp derz içinde oluşacak % ±3 oranındaki hareketleri karşılarlar . Bir derz malzemesi olarak mastik, zamanla dış hava (özellikle güneş ışığı) etkisiyle sertleşip, plastikliğini dolayısıyla da akıcılığını kaybetmesinden ötürü, sadece çok küçük derz hareketlerinin (% ±3) beklendiği yerlerde kullanılmalı, açıkta kalan yüzeylerin minimum olmasına dikkat edilmeli ve derz yüzeyinden mümkün olduğu kadar içeriye yerleştirilmelidir.
Derzlerde; plastik kıvamlı macunlara istenilen derinliği sağlamak için, derz dolgu fitili olarak sıkıştırılabilir, daire kesitli bir köpükplastik fitil kullanılmalıdır. Böylece mastik dolgunun arkası beslenmiş olacağından, derze konulurken gerekli basınç sağlanarak yan yüzeylere iyi bir şekilde yapışması sağlanır. Bunlara ilave olarak, uygulama sırasında mastiğin üçlü yüzeye yapışması durumunda derz malzemesinde oluşacak adezyon bozukluklarının önlenmesi açısından kaçınılmalıdır. O nedenle, derz sızdırmazlık malzemesi ile dolgu fitili arasına, yapışma önleyici (bağ kırıcı) malzemeler konulmalıdır. Genellikle film şeridi biçiminde ve Polietilen (PE) esaslı bu malzemeler, derzin arka tarafını tamamen kaplamalı ve diğer yüzeylere yayılmasına izin vermemelidir.
Kullanılacak derz dolgu fitilinin derz sızdırmazlık malzemesine yapısma sağlamayan türünün seçilmesi halinde ise bu malzeme, aynı zamanda bağ kırıcılık görevini de üstleneceğinden, hem malzeme hem de zamandan tasarruf sağlanabilecektir. Bu amaçla kullanılan en yaygın malzeme ise Polietilen (PE) fitilleridir. Mastik dolgunun kesit alanının çok büyük tutulması halinde, derzden dışarı akabilir. Bu nedenle, maksimum derz genişliği 25 mm’yi geçmemelidir.
1.2.2. Elastik ve elasto-plastik macunlar
Bir ve iki bileşenli tipleri olan elastik macunlar, derz yüzeylerine yapısıp, elastik olma özellikleri ile derzde meydana gelen hareketlere karsı koyarlar. Elastik macunlar, derze yerleştirilmeden önce derz yüzeyleri toz ve yağlardan temizlenmeli, yapışma yüzeyleri primer (ilk kat) ile astarlanmalıdır. Tıpkı plastik macunlarda olduğu gibi seçilen malzemeye uygun derz geometrisini (genişlik/derinlik) sağlamak için, derze önce, sıkışabilir köpük-plastik derz dolgu fitili yerleştirmek gerekecektir.20 mm ve daha geniş derzlerde, uygulama üç aşamada, önce bir yüze, sonra diğer yüze ve en son ortaya olmak üzere gerçekleştirilmelidir. Ancak bu işlem, malzeme yüzeyinde bir kurumaya ve film tabakası teşkiline imkan vermeyecek kadar kısa sürede beklemeden yapılmalıdır. Polisülfid, Poliüretan ve Silikon gibi elastik ve elasto-plastik macunlar, bu grubun, derz sızdırmazlık malzemesi olarak uygulamada kullanılan örneklerdir . Bir ve iki bileşenli olan ancak genellikle iki bileşenlisi kullanılan Polisülfid, Poliüretan gibi yüksek performanslı elastik macunlar; kimyasal reaksiyon sonucu kür olarak sıvıdan katıya değişmesi nedeniyle kimyasal kürlü termoset olarak da anılırlar. Bu grup malzemeler, hava etkilerine dayanıklılık, yüksek-düşük sıcaklıklarda esneklik ve bükülebilirlik, pek çok kimyasal maddelere dayanım gibi özellikleri nedeniyle, derz sızdırmazlık malzemesi olarak çok geniş çerçevede kullanılırlar. Bunlardan poliüretan, aşınmaya ve delinmeye karsı oldukça iyi dayanıklılık gösterir. Silikon esaslı derz malzemeleri ise, diğer yerinde dökümlü malzemelere göre daha geniş sıcaklık aralığında esnek kalır. Burada dikkat edilecek nokta; bitüm esaslı veya uçucu bileşenler içeren derz dolgu fitillerinin, elastik macunlar, kimyasal kürlü termoset derz malzemeleri ile (bu tür malzemelerin birbiri ile uyumsuzluğu nedeniyle) beraber kullanılmaması gereğidir.
1.3. Fitiller
Fitiller; göreceği işleve uygun olarak üretimi sırasında şekillendirilen, ön yapımlı (hazır) derz malzemeleridir. Derz içinde sızdırmazlık ve dolgu görevini üstlenebilen bu malzemeler, sıkıştırılabilir ve bant olmak üzere iki gruba ayrılabilirler.
1.3.1. Sıkıştırılabilir fitiller
Bu gruba giren malzemelerin sızdırmazlık malzemesi olarak kullanılabilmesi için, kullanılan malzemenin cinsine göre değişmekle ve üretici firmaca önerilen orana uyulmakla birlikte, derz içindeki boyutunun yaklaşık 1/4′ü kadar sıkıştırılması halinde ancak geçirimsizliği (su, hava) sağlayabilmektedirler.
Mastik (sentetik kauçuk-bitüm karışımdan yapılan fitiller) ve elastik fitiller (genleştirilmiş butil kauçuk, Neopren) olarak iki grupta incelenebilecek olan bu fitillerin, sıkıştırılma oranlarının belli değerleri asmaması gerekmektedir. Fazla sıkıştırılmaları halinde ise, kalıcı deformasyona uğrayarak, esnekliklerinden bir miktar kaybedip, panelin büzülmesi sonucunda meydana gelen derz genişlemesi durumunda, tekrar eski hallerine dönemeyerek sızdırmazlığı sağlayamazlar. Genellikle yatay ve düşey derzlerde hava engeli olarak kullanılan bu malzemenin sızdırmazlığı sağlamadaki başarısı, seçilen malzemenin performansının yanı sıra, sıkıştırılma oranlarına, uygulamadaki isçilik ve kalite kontrol mekanizmasının düzgün işleyişine bağlı olduğu ise yadsınamayacak bir gerçektir. Bunlara ilave olarak; yağmur ve hava sızdırmazlığı görevi gibi her iki fonksiyonu da yerine getirmesi beklenen (sert iklim koşullarında yatay ve düşey derzlerde hava engeli olarak kullanılan) sıkıştırılabilir fitillerin, kendisinden bekleneni yerine getirebilmeleri için, mutlaka kapalı gözenekli malzemelerden seçilmiş olmaları gerekmektedir. Ayrıca, derz sızdırmazlık malzemeleri olarak kullanılan macunların derz içindeki derinliğini sınırlayan, arka yüzünü şekillendiren ve destekleyici yatak vazifesi gören sıkıştırılabilir derz dolgu fitili olarak ise genellikle, bağ kırıcılık özelliğini de üzerinde taşıyan Polietilen fitiller kullanılmaktadır.
1.3.2. Bant fitiller (contalar) Plastik veya paslanmaz metalden yapılan bant fitiller (contalar)
Genellikle düşey derzlerde yağmur ve hava engeli olarak kullanılırlar. Bant fitiller genellikle güneş ışığının zararlı etkilerine karsı dayanıklı neopren, EPDM, PVC ve metal türü malzemelerden oluşturulurlar. Neopren ve PVC’den yapılan bant fitiller yüksek bükülme dirençleri, elastikiyet, kimyasallara, suya dayanıklılığı ve gürültü çıkartmaması gibi özelliklerinden ötürü metal bant fitillerine tercih edilirler. BS 6093 ve TS 3078′de "PVC, plastik su tutucu conta", TS 2810′da ise "lastik su tutucu contalar"in fiziksel özellikleri ve kullanılacağı derz boyutlarına göre en kesit uzunluklarının tayini için gerekli formüllere yer verilmiştir. Sıcaklık farklarının büyük ve çeşitli nedenlerle hareket miktarının fazla beklendiği derzlerde ise contalara, mukavemeti artırmak amacıyla omega veya kırlangıç kuyruğu formu verilerek hareketlerin sızdırmazlık malzemesi üzerindeki olumsuz etkisi önlenebilmektedir .
ETİKETLER: PLASTİK MACUN NEDİR,PLASTİK MACUN NASIL YAPILIR,PLASTİK MACUN FORMÜLÜ,PLASTİK MACUN NERELERDE KULLANILIR,PLASTİK MACUN İMALATI,PLASTİK MACUN ÜRETİMİ,PLASTİK MACUN HAMMADDELERİ,HAMMADDE,HAMMADDESİ,NEOPREN NEDİR,NEOPREN MSDS,PVC MSDS.
HAMMADDELER ANSİKLOPEDİSİ
