MAKALELER / OTO KLİMALARININ ÖZELLİKLERİ - OTO BAKIM ÜRÜNLER ANSİKLOPEDİSİ
ANA HATLARI İLE KLİMA
Klima aracın iç kısmındaki havanın sürücü ve yolculara rahatlık veren bir sıcaklıkta ve rutubette olmasını sağlayan ekipmanların bütününe verilen genel bir isimdir. Kabin havasının sıcaklığı yüksek olduğu zaman, havanın ısısı alınarak (hava soğutularak) ve havanın içerisindeki rutubet miktarı (fazla olduğu zaman havanın nemi alınarak (kurutularak) araçta bulunan sürücü ve yolculara büyük konfor sağlar.
SOĞUTMA TEORİSİ:
Sıcaklık bir yaz günü yüzdükten sonra denizden çıktığımız zaman hava çok sıcak olmasına rağmen vücudumuz bir serinlik hissederiz. Aslında tenimiz üzerinde bulunan su damlacıkları sıcaklığın etkisiyle buhar olmakta ve buharlaşırken vücudumuzun ısısını alıp götürmektedir. Soğutmaya bir başka örnek vermek gerekirse, elimize bir miktar kolonya sürdüğümüz zaman tenimizde bir serinlik, ferahlık duyarı. Aynı şekilde kolonyanın içerisindeki alkol buharlaşırken elimizdeki ısıyı da beraberinde götürmektedir.
Klimanın kullanım amaçları:
— Kabin içi sıcaklığının istenilen değerde ayarlanması.
— Kabin içi nem oranının ayarlanması.
— Kabin içine temiz havanın alınabilmesi.
— Hava sirkülâsyonunun sağlanması.
Sonuç olarak;
Bir sıvı buharlaştığı zaman üzerinde bulunduğu maddenin ısısını alır. Dolayısıyla bu doğal özelikten faydalanarak, nesneleri soğutabiliriz.
Tahliye vanası bulunan bir deney tüpünü iyi yalıtılmış kapalı bir hazne içerisine yerleştirelim. Deney tüpünün içerisine atmosfer basıncı altında kolayca buharlaşabilen bir sıvı dolduralım. Tahliye vanası açıldığı anda deney tüpü içerisinde bulunan sıvı atmosfere açık kalacağından hemen buhar haline dönüşecek ve kapalı hazne içerisindeki havanın sıcaklığın: üzerine alacaktır. Yani hazne içindeki havanın sıcaklığı vana açılmadan önceki sıcaklığının altına düşecek
Ancak böylesi bir deneyde tüp içerisinde bulunan ve kendiliğinden buharlaşan sıvıya ihtiyaç vardır dolayısıyla tüpe sürekli bu sıvıdan ilave yapmak gerekir. Gerçek klima soğutma çevriminde; böylesi bir tüp içerisine gönderilecek gazı önce sıvı haline dönüştürecek, daha sonra tüpe gönderilecek ve tüpten çıkışta yeniden gaz haline döndürecek bir çevrim yaratılmıştır.
Klima sistemdeki gazın; sıvı hale dönüştürülmesi için, sıkıştırılması ve soğutulması gerekir. Kompresör, klima gazını kondensere sıkıştırır. Basıncı ve sıcaklığı artan klima gazı, kondenserden geçerken ortalama 60 °C sıcaklık da sıvı hale dönüşür. Kondanser; otomobil seyir halinde iken dış hava ile park halinde veya sıkışık trafikte ise kondenser fanı ile soğur. Basıncı yüksek sıvı haldeki klima gazı, genleşme valfinden, geniş bir hacme geçer ve basıncı düşer. Sıvı halindeki soğutucu gaz, evaparatör içerisinde buharlaşarak çevresindeki ısıyı toplar. Evaparatör yüzeyi ve çevresi " -10 °C " ile " -18 °C " 'ye kadar soğur. Soğuma sonucu sağlanan bu serinlik, sürücü tarafından kumanda edilen evaparatör fanı âl otomobilin içine üflenir. Bu olay; soğutucu gazın buhar halinden, tekrar sıvı haline dönüşmesi ile tekrarlanır.
KURUTUCU
Kurutucu, klima sisteminin çok önemli bir parçasıdır. Evaparatör üstündeki görevi sıcaklık artışını değiştirerek, nem oranını arttırmak veya soğutucuyu kontrol etmektir. Böylece depo evaparatöre lazım oluncaya kadar soğuk havayı tutar. Kurutucunun alıcı bölümü depoya hizmet eder. Çünkü görevi soğutulmuş sıvıyı depolamak ve kurutucuyu gerekli miktarda şarj etmektir.
Parçaları
- Kurutucu Elemanı:
Havadaki rutubeti önler. Jel ve elek görevi yapan bir maddeden oluşur. İki süzgecin arasında yer alır. Nadiren tankın içinde de olabilir. Kapasitesi kullanımına bağlı olarak hacimdeki nem artışına göre değişir.
- Filtre:
Birçok kurutucuda soğuk havanın depodan çıktıktan sonra içinden geçtiği filtreler vardır. Filtre elemanları tozun ve katı maddelerin klima sisteminde dolaşmasını engeller. Bazı sistemlerde biri kurutucunun içinde olmak üzere iki filtre bulunabilir. Soğuk hava depodan çıktıktan sonra mutlaka filtreden geçmek zorundadır.
- Ayıklama Tüpü:
Ayıklama tüpü soğutma maddesinin termostattan % 100 sıvı olarak geçmesinin sağlar. Soğutucunun depoya girmesine kadar hava ile sıvı karışabilir ve soğutucunun gazlı kısmı en üstte kalabilir. Ayıklama tüpü, deponun dibine yayılmış vaziyettedir. Böylece gerekli miktarda havanın ve sıvının termostattan geçmesini sağlar.
- Gözetleme deliği (camı):
Gözetleme deliği sistemin çalışmasına dikkat etmek amacıyla kullanılır. Gözetleme deliği kurutucunun çıkışında herhangi bir noktada bulunabilir. Sistemde kabarcık olduğu zaman teknisyene karar vermek için yardım eder. Kabarcık veya köpürme olduğunda sistem kötü çalışır. Gözetleme deliğinin normal çalışması çevre sıcaklığı 21 ºC olduğunda mümkündür.
- Akümülatör:
Bazı klima sistemleri kurutucuya benzeyen bir alet içerir. Bu alet akümülatör olarak bilinir. Kompresörden gelen nemi engeller.
KLİMA GAZININ İNSAN SAĞLIĞI ÜZERİNE ETKİLERİ
Ø Klima Gazının Deriye Teması
Kalıcı bir etkisi olmamasına karşın; sıvı halindeki klima gazı deriye temas ettiğinde, soğuk yanıklar görülebilir. Bu iş için imal edilmiş özel eldivenler kullanılabilir. Deri ile temas eden bölge; bez ile kurulanarak, bol su ile yıkanmalıdır. Herhangi bir etki görüldüğünde doktora başvurulmalıdır.
Ø Klima Gazının Göze Teması
Klima gazının sıvı veya buhar halinde göze temasında; göz sıvısı ve doku tabakası donabilir. Klima gazı ile temas eden göz, ovalanmamalı ve en az 10 dk. steril göz yıkama solüsyonu ile yıkanmalıdır. Hemen doktora başvurun.
Klima sistemindeki herhangi bir çalışma anında, koruyucu gözlük kullanılmalıdır.
Ø Klima Gazının Solunması
Uzun süre klima gazının solunmasında; yetersiz oksijen alınması nedeniyle, solunum zorluğu yaratarak ani ölüme yol açabilir. Uzun süre klima gazı solumak zorunda kalan kişiyi; açık havaya çıkartarak, gerekiyorsa oksijen tüpü ile oksijen verilmelidir. Derhal doktora başvurun.
Ø Klima Gazının İçilmesi
Kalıcı etkisi olmamasına karşın; gazın mideye gitmesi durumunda, soğuk yanıklara yol açabilir. Herhangi bir etki görüldüğünde doktora başvurulmalıdır.
Klimayı Çalıştırırken Nelere Dikkat Etmeli?
v Otomobilin motoru çalıştırılmadan ve motor ısıtılmadan kesinlikle klima açılmamalı.
v Isınmış havanın hızla dışarı çıkabilmesi için camlar kısa bir süre açık tutulmalı.
Klima çalıştığı zaman kalorifer düğmesi soğuk konumunda olmalı.
v Motor çalıştıktan sonra klima önce düşük devirde, istenilirse daha sonra yüksek devirde çalıştırılmalı.
v Klima açıldığında havanın sürücü ve yolculara direkt gitmemesine dikkat edilmeli. Üflemeler tabana ve camlara verilmeli.
İdeal Klima Bakımı Nasıl Olur?
v Klimanın verimli çalışmasını sağlamak için belirli periyotlarla kontrol ettirilmeli. En az 6 ayda bir soğutma gazı kontrol edilmeli.
v Klimada arıza olduğunda yetkili olmayan kişi ve kuruluşlara kontrol ettirilmemeli. Yetkili servislere götürülmeli.
v Klimada hangi gaz kullanılıyorsa, gaz yenilendiğinde de aynı gazı kullanılmalı. Sistem elemanlarıyla uyumlu olmayan gazlar kullanılmamalı.
v Kış olsa bile klima donanımının sürekli olarak randımanlı çalışmasını sağlamak için ayda bir kez en az 10 dakika klimayı çalıştırmalı.
Klima Soğutmuyorsa!
Klimanız soğutmuyorsa, gazı bitmiş olabilir. Gazın bitme nedeni ise, gaz borularındaki bir çatlaktan gaz kaçağı olmasıdır. Bu gibi durumlarda, gaz kaçağının tespit edilmesi, daha sonra da gazın tamamlanması gerekir.
Klima radyatöründe arıza olması, radyatör pervanelerinden birinin arızalanması da klimanın düzgün çalışmasını engeller. Radyatör üzerinde birikmiş toz, ölü böcekler, yapraklar da klimadan verim almayı engeller. Soğutmadan azami verimin alınması için periyodik kontroller sırasında bu tür birikimleri temizlemek gerekir.
Klimanın düzenli çalışması için, kompresör tahrik kayışının gerginliğinin ayda bir kez serviste kontrol edilmesi gerekir. Yetkili servislerde, tahrik kayışının gerginliğini kontrol etmek için aşağı doğru bastırılır, kayış normalden fazla gevşekse, klima yeterince soğutmaz.
ETİKETLER : OTO KLİMASI NASIL ÇALIŞIR,OTO KLİMA NASIL BAKILIR,OTO KLİMALARININ ZARARLARI,KLİMA NASIL SOĞUTUR,OTO KLİMALARININ BAKIMI,KLİMALARIN DÜZENEĞİ,KLİMA GAZI NEDİR,KLİMA GAZININ ÖZELLİKLERİ,KLİMA PARÇALARI.
HAMMADDELER ANSİKLOPEDİSİ
