Etlik piliç yetiştiriciliği veya diğer adıyla broiler yetiştiriciliği yapmak, dışarıdan görüldüğü gibi kolay değildir. Etlik Piliç yetiştirmenin bir usulü ve uyulması gereken bir takvimi olmalıdır.

Etlik Piliç veya broiler yetiştiriciliği başlıbaşına bir sektör halinde entegre bir iş olmuştur.

Sektörü üç ana başlık altında inceleyelim ;

A – Ülke Geneline Hitap Eden Entegreler : Geniş etlik piliç yetiştirici portvöyü ile çalışıp, Entegrasyon kurup hepsini bir çatı altında yapan etlik piliç firmaları, Örneğin : Ülkemizde etlik piliç firmaları Banvit, CP, Beypiliç, Erpiliç, Şekerpiliç, Paktavuk, Keskinoğlu v.s gibi firmalar mevcuttur.

B – Bölgesel Entegreler : Yine bölgesel etlik piliç yetiştirici portvöyü ile çalışan ve bir bölgede piliç yetiştiriciliği ve ürün pazarlaması yapan entegrelerdir.

C - Bağımsız veya yarı bağımlı broiler ve etlik piliç yetiştiriciliği yapan birey ve şirketlerde mevcuttur.

Büyük Entegrelerin içerisinde barındırdıkları birimleri kısaca bir gözden geçirirsek. Etlik tavuk veya broiler piliç nasıl yetişiyor daha iyi anlarız.

Etlik Piliç Firmalarındaki birimler : Sırası ile

1 – Etlik civciv çıkaran Damızlık ünitesi ve Kuluçka bu kuluçkadan çıkan etlik civciv satışı.

2 – Entegrenin kendisine veya yetiştiriciye ait Kümesler etlik civciv konacak ve etlik piliç yetişecek mekanlar.

3- Etlik piliç yetiştiştiriciliğinde en önemli birim besleme için Yem Fabrikası etlik civciv ve etlik piliç yemi üretimi

4 – Piliçlerin sağlıklı yetişmesi ve hastalıklardan korunması için Aşı – İlaç ve Premiks yapan veya italatını yapan birim,

5 - Etlik piliçlerin besi sonunda işleneceği Kesimhane etlik pilicin satışa sunulması için yapılacak tüm işlemler.

6 - İşlenmiş ve çeşitli şekillerde paketlenmiş etlik piliç ürünlerini Pazarlama ünitesi

7 – Bazı entegrelerde mevcut olan piliç eti Satış Reyonu etlik piliçlerin satışı için açılan işyerleri.

8 – Bütün bu birimlerin işlemesini ve çalışmasını sağlayan Ekipman Yapımı veya italatı suluk, yemlik, kafes vs. gibi kümeste kullanılan ekipmanlar.

Bu birimlerin hepsini bünyesinde barındıran büyük entegre etlik piliç firmaları ülkemizde mevcuttur.

Neden etlik piliç derseniz her yaşta insanın tüketebileceği protein kaynağıdır. Kısa sürede yetişir yağsız ve lezzetlidir. Piliç eti ucuz bir gıda maddesidir.

Bu genel değerlendirmeyi yaptıktan sonra Etlik Piliç nasıl yetişir, soframıza nasıl gelir onu değerlendirelim.

Etlik Piliç Yetiştiriciliği :

Kuluçkadan çıkan etlik civciv, 6 – 7 hafta gibi kısa bir sürede itina ile beslendikten sonra etlik piliç olarak kesime gönderilir. Bu kadar kısa bir zaman zarfında soframıza gelen etlik pilicin nasıl yetiştiğini detaylı olarak inceleyelim.

Etlik civciv kuluçkadan çıkar çıkmaz cinsiyet ayrımı yapıldıktan sonra günlük olarak titizlikle hazırlanmış etlik piliç kümeslerine yerleştirilir.

Etlik civcivin, etlik piliç olarak kesimhaneye gidene kadarki bulunduğu ortam faktörlerini dikkate almakta fayda vardır. Bu faktörleri ISI, IŞIK, HAVALANDIRMA, NEM ve KÜMESTEKİ HAYVAN SAYISI olarak sıralayabiliriz.

Etlik Piliç Yetiştirmede Kümes Faktörleri :

1 – Kümeste Isı : Kümese günlük gelmiş olan etlik civciv özel altlıkla hazırlanan kümesin, perde sistemi ile bölünerek veya daraltılarak 35 C sıcaklıkta bulundurulmalıdır. Etlik civcivler büyüdükçe perde sistemi ortadan kaldırılır. Kesime gidene kadar Etlik pilicin yetişmesinde kümes içi sıcaklığı kısaca şu şekilde olmalıdır.

1. gün 35 C
2. gün 34 C
3. gün 33 C
4 – 7 gün 32 C
2. hafta 30 C
3. hafta 28 C
4. hafta 26 C
5. hafta 24 C
6. hafta 22 C
7. hafta 20 C

Özellikle 4. haftadan sonra kümes içi sıcaklık ortalaması 23 C civarında olmalıdır. Kümeste sıcaklık artıkça hayvanlardaki su tüketimi ve solunum sayısı artar. Normal etlik piliçin vücut sıçaklığı 41 C dir, gün içerisinde 1 C lik sapma normaldir. Kümes sıcaklığı sıcak mevsimlerde artıkça hayvan vücut sıcaklığıda artar. Vücut sıcaklığı 46- 47 C ye yükseldiği anda hayvanlar ölür. Onun için kümes içi sıcaklığına dikkat edilmeli, sık sık sıcaklık tespiti yapılmalıdır.

2 – Kümeste Havalandırma : Kümesi havalandırırken  içeride bulunan etlik tavukları üşütmeden, hayvanların yeterli oksijeni alacak şekilde yapılmalıdır. İçerideki karbondiyoksit ve amonyak gazını dışarı atmak için, havalandırma bacalarından ve vantilatörlerden yararlanmalıdır.

Kümes içi sıcaklığını ayarlamak önemlidir. Buda iyi bir havalandırma ile olur.

3 – Kümeste Işık : Kümesteki aydınlık etlik piliçlerin düzenli büyümesine sebep olur. Kapalı sistem etlik piliç yetiştiriciliği yapılan kümeslerde ilk etlik civciv döneminde 5 – 6 gün metrekareye 2.5 Vat ışık sonraları 1.5 vat ışık verilmelidir. Pencereli kümes sisteminde ise baştan kesime kadar metrekareye 1.5 vat ışık uygulanmalıdır.

4 – Kümeste Nem : Kümesteki nem % 60 civarında olmalıdır. Etlik Piliç yetiştirilmesinde kuru hava olmamalıdır, çünkü kümes içerisinde tozlanma olabilir.

5 – Kümeste Hayvan Sayısı : Kümeste mevsime göre etlik piliç sayısı değişebilir. Soğuk olan bölgelerde metrekareye 15 – 17 civarında etlik tavuk olmalıdır. Sıcak geçen yaz aylarında bu rakam 12 – 14 civarında etlik tavuk olabilir. Fazla sıklıkta olan kümeslerde piliç gelişimi yavaşlayabilir.

Etlik Piliçte Beslenme :

Etlik civciv kümese ilk geldiği gün 3 – 4 saat % 10 luk şekerli su verilmelidir. Etlik piliç yetiştirilmesinde Yem Fabrikaları tarafından üretilen aşamalı yem uygulanmaktadır. Bunları şöyle sıralayalım ;

a – Etlik civciv yemi

b – Etlik Piliç başlangıç yemi

c – Etlik Piliç büyütme yemi

d - Etlik Piliç finiş yemi veya bitiş yemi

Bu yemlerde aşamasına göre mısır, arpa, buğday gibi hububatlarla soya küsbesi, ayçiçeği küsbesi, pamuk tohumu küsbesi, balık unu ve et-kemik unu verilmelidir. Yemleme uzmanların tavsiyesine göre aşama aşama yapılmalıdır.

Bu hammaddeler, vitamin, mineral ve diğer katkı maddeleri karışımı ile uzmanlarca yapılan yem rasyonu ile civcivlikten kesime kadar verilecek yem proğramı uygulanır. Hayvanın ihtiyacı olan enerji ve protein ihtiyacına cevap verecek bir rasyon yapılmalıdır. Etlik piliçlerin ırkına ve cinsine göre yem tüketimleri değişik olabilir.

Ancak hangi ırk ve cins olursa olsun, etlik piliç yemi yaparken yem rasyonunu ve kümes şartlarını iyi ayarlayıp yemin en rantbl şekilde ete dönüşümünü sağlamak gereklidir. Bu çok önemlidir, yemin ete dönüşümünde et Kg ma düşen yem miktarı yüksek çıkarsa işletmenin zararı söz konusudur. Hem yemin rasyonu vehemde kümes şartları iyi olmalıdır. Tabiki burda etlik piliç ırkınında önemi büyüktür.

Kümeste Yapılacak Diğer Faliyetler :

Etlik piliç yetiştirilmesinde suyun önemi büyüktür. Birçok kanatlı hastalıkları suyla gelebilir onun için kayvanlara verilen su temiz olmalıdır. Klorlama kesinlikle yapılmalıdır.

Etlik piliçlerin, civcivlik döneminden kesime kadar geçen zaman içerisinde uygulanacak aşı, ilaç ve diğer biyolojik maddelerin zamanını uygulanma şartlarını ilgili Veteriner Hekime danışınız ve ona göre uygulayınız.

Etlik Piliç Kesimi ve Pazarlama :

Kesimhaneye kümesten getirilen yetişmiş etlik piliçler, ortalama canlı ağırlıkları 1800 gr. ila 2100 gr. civarındadır. Kesildikten sonra karkas olarak 1300 gr. İla 1600 civarındadır.

Kesimhanede kesilmiş etlik piliçler piyasanın arzına göre hazırlanır ( kanat, but, göğüs, baget vs. gibi ). Kesimhanede kesilen ve piyasaya göre hazırlanan etlik piliç ürünleri veya tüm piliçler satış reyonlarında satışa sunulur.

  

     ETİKETLER : ETLİK PİLİÇ NASIL YETİŞTİRİLİR,ETLİK PİLİÇ CİNSİ, ETLİK PİLİÇ YEMLERİ, ETLİK PİLİÇ VİTAMİNLERİ, ETLİK PİLİÇ YEM KATKILARI,ETLİK PİLİÇ  KÜMES ŞARTLARI,ETLİK PİLİÇE PROTEİNLER, ETLİK PİLİÇLERE MİNERALLER,ETLİK PİLİÇLERE İLAÇLAR,PİLİÇ GÜBRESİ YAPIMI,TAVUK YEM FORMÜLÜ,FORMÜLLER,YEM KATKILARI.

                                                       HAMMADDELER ANSİKLOPEDİSİ