MAKALELER / TEMİZLİKTE ANTİBAKTERİYEL VE DEZENFEKSİYON
DEZENFEKSİYON
Yerlerin, çevrenin (çalışma masaları, lavabolar vs.) ve tüm alanların deterjanlarla temizlenerek sağlanan Dekontaminasyon seviyesi sadece güzel görünüm sağlamakla kalmaz, aynı zamanda hastanın da korunmasını garanti eder.
Diğer taraftan risk altında bulunan hastalar en basit mikrobik saldırılara bile hassastırlar. Hastanın korunabilmesi için basit önleyici tedbirlerin yanı sıra çevredeki mikrobik mikroorganizmaların zayıf immun sisteme ( böbrek patolojisi, neonatoloji, onkoloji, hematoloji, metabolik hastalar, enfeksiyöz hastalıklar), bilhassa labil anatomik bölgelere (dermatoloji, plastik cerrahi, yanık üniteleri) veya nadiren görülen korunmasız bölgelere (ameliyathaneler, invaziv tedavi bölümleri vs.) baskının minimuma indirilmesi gerekir.
Dializ merkezlerindeki gibi riskin düşük ve aspesifik göründüğü tedavi merkezlerinde sadece yerlerin Dekontaminasyon yeterli değildir. Böyle yerlerde çeşitli kompleks aletler ve potansiyel enfeksiyon kaynağı olabilecek hastalar yoğun olarak bulunduğundan makineler ve servis bölümlerinin de Dekontaminasyon gereklidir. Bu işlem hastayla teması fazla olan kaynaklarda daha yoğun olmalıdır.
Organik artıklarla (kan, cerahat vs.) bulaşmayan servis bölümlerinin (yerler, duvarlar, vs.) kuaterner amonyum tuzları, biguanidler veya bunların karışımlariyla muamelesi yeterlidir. Bu bileşikler çevredeki mikrobik florayı kabul edebilecek düzeylere indirir ve maliyeti de uygundur. Unutulmamalıdır ki; bu işlemin her gün geniş alanlara uygulanması gereklidir. Üstelik rahatsız edici kokusu veya buharı olmamalı ve yeterli anti mikrobik aktiviteye sahip olmalıdır. Hastalarla sık ve yakın temasta olan yüzeyler ise (teşhis ve tedavi için kullanılan aparatların dış yüzeyleri, ameliyat masaları, vs. veya yumuşak dezenfektanlarla kısmen dezenfekte edilmiş organik artıklarla-sekresyonlarla kontamine olmuş yüzeyler gibi) daha kuvvetli anti mikrobik etkiye sahip bileşiklerle düzenli olarak dezenfekte edilmelidir. Bu amaçla aldehitler kullanılmalıdır. Aldehitlerin organik sekresyonlara hızlı bir etkisi vardır ve en az toksik ve iritan maddelerdir. Bu nedenle hastaların, aparatların ve pahalı cihazların zarar görmemesi için de uygundur.
Hastanelerde amaç sadece kiri yok etmek değil, mikrobik florayı da azaltmak olduğundan dezenfeksiyon şarttır.
Dezenfeksiyonla yüzeylerdeki mikroorganizma sayısı azaltılır ve hatta bazı çok özel durumlarda daha dayanıklı olan bakteri sporları da ortadan kaldırılır(sterilizasyon).
FİZİKSEL VE KİMYASAL DEZENFEKSİYON
Dezenfeksiyon ve strelizasyon fiziksel veya kimyasal yollarla yapılabilir. Geleneksel fiziksel sterilizasyon buhar otoklavlarında elde edilen yüksek sıcaklıkta belli bir zaman süresinde bekletilerek yapılır. (Genellikle 12l”C 15 dk) Bu işlem; bazı bakteri sporları merkezi yoğunluğuyla tespit edilebilir. (Protoplast) Merkezi, aşırı dehidrasyon durumunda nükleik asitler ve proteinler içerir. Stoplazma önce lipitlerden oluşan bir spor membraniyla, ev son olarak da polipeptitlerden oluşan bir dış zarla kaplıdır. (Spor zarı)
Sporların gelişmiş dış kabuğu yaygın olarak kullanılan kuaterner amonyum bileşikleri, guanidin türevleri, alkoller (laboratuvarda spor taşıyan örneklerin dekontaminasyonunun araştırılmasında kullanılır) gibi dezenfektanlara rezistandır. Bu maddeler sporların yarattığı engelleri aşamazlar ve protoplazmaya ulaşamadıkları için etki gösteremezler.
Etkisiz bileşiklerin sporisit etki göstermeleri muhtemelen spor kabuğunun polaritesini değiştirmesine veya içine nüfuz edebilmesine bağlıdır. Bu etki, kuaterner amonyum bileşiklerinin gluteraldehitle kombinasyonlarında görülür. Bazı ticari preparasyonların sporisit etkisini arttırmak için pratik uygulamalar önerilmiştir.
Spor zarına nüfuz edebilen ve sporun içeriğini bozabilen maddeler esas olarak aldehitlerdir: Glutarik, formik ve glioksal (12). Bunların üçünün de etkisi genel kural olarak sporun kabuğunda bulunan amit kökleri veya purin ya da pirimidin bazlı nükleik asitlerle aminin reaksiyona girmesine bağlanır. En etkili aldehit kombinasyonları (küçük miktarda formaldehit ile gluteraldehit) Bacillus subtilis sporlarına hemen hemen diğerlerinin 10 katı daha etkindir.
Sporların tahribi sadece dezenfektanının konsantrasyonuna ve zamana bağlı değildir.(Kabuğa penetrasyon ve yavaş yavaş protoplazmanın değişmesi) Çeşitli türlere ait sporlar farklı direnç gösterirler. Bacillus subtilis sporlarında 6 logaritmalık bir inaktivasyon elde etmek için (dezenfektanın sporisit etkili olduğunu söyleyebilmek için % 99,999′ luk bir inhibisyon şarttır) gluteraldehit solüsyonuyla 3 saatlik bir temas süresi 8 saate uzar. Gluteraldehitle 30 dakikalık bir temas c tetani sporlarının % 99,99 in aktivasyonunu sağlarken B.pumilus sporların ancak %90′ ını inaktivite eder.
Sıcaklık da sporisit etkiyi etkileyen faktörlerden biridir. Aldehitlerin (özellikle formaldehit ve glioksal) etkisi ılık ortamda en azından 10 kat artar. Fakat bu önerilemez, çünkü bu sefer karsinojen olduğundan şüphelenilen iritan buharları çoğalır.
Pratik şartlarda sporisit kimyasal uygulamalara verilen önem artmıştır. (6 Logaritmaya eşit bir inhibisyon) Aslında aletlerin kullanıldıktan sonra doğru bir deterjanla doğru olarak temizlenmesi sporların sayısını ciddi ölçüde azaltır.
HASTANE HİJYENİ
Böylece aletler organik artıklardan da temizlenir. Gerçekçi bir tahminle temizlenmiş aletlerin üzerinde birkaç ünite yada 30-40 ünite spor kalır. Yani pratikte laboratuvar şartlarında olduğundan çok daha düşük seviyelerdeki sporların dekontaminasyonu gereklidir.
ETİKETLER: HASTANE HİJYENİ NASIL OLMALIDIR,HASTANEDE HİJYEN NEDİR,HİJYEN ÜRÜNLER,HİJYEN FORMÜLLER,DEZENFEKSİYON NEDİR,DEZENFEKSİYON NEDEN YAPILIR,DEZENFEKTAN,DEZENFEKTAN ÜRÜNLERİ,YER YÜZEY DEZENFEKTANI,FABRİKA DEZENFEKTANI,HASTANE NASIL DEZENFEKTE EDİLİR.
HAMMADDELER ANSİKLOPEDİSİ
