MAKALELER / NİKTİN SÜLFAT( TÜTÜN SUYU - TARIM VE ORGANİK GÜBRE ANSİKLOPEDİSİ
Zararlı böceklere haricen temas etmek suretiyle etki eden ilaçlar arasında önemli bir yer işgal eden nikotin, etkisinin yüksek ve maliyetinin ucuz olması nedeniyle, zararlı böcek mücadelesinde yıllardan beri kullanılmaktadır. Tütüncü bölgelerde de çok yaygın olmamakla beraber kullanılmaktadır.
Doğal halde nikotin, tütün - Nicotiana cinsine dâhil bitkilerin tohumları dışındaki kısımlarında bilhassa da yapraklarında bulunur. Yapraklardaki nikotin miktarı tütünün cinsine, yetiştiği toprak ve iklim koşullarına, uygulanan tarımsal üretim yöntemlerine, hasat zamanı ve kurutma şekillerine göre değişir. Tütün bitkisinin yayılma sahası çok geniş olduğundan, her tütünün içerdiği nikotin miktarı aynı değildir. Nikotin miktarı, eser halinden %15'e kadar değişkenlik gösterir. Genel olarak küçük boyutlu ve üstün nitelikli sigaralık tütünlerde (Türk Tütünleri) nikotin az, kaba ve iri yapraklı tütünlerde fazladır. Diğer taraftan Nicotiana rustica'larda nikotin, Nicotiana tabacum'lardan daha yüksektir.
Alkoloidlerin zehirli ve kötü kokulu sıvı halde bir bileşik grubundan olan nikotin, saf halde kıvamlı ve renksiz bir sıvıdır. 247 derecede kaynar. Suda kolaylıkla erir. Zamanla oksitlenerek esmerleşir. Kokusu tahriş edici ve boğucudur. Böcekler için zehir olduğu gibi, memeli hayvanlar ve kuşlar için de şiddetli bir zehirdir.
Nikotininin böcekler üzerinde etkisi çok yüksektir. Bu etki, nikotinin serbest hale geçerek bronşlardan içeri girmesiyle başlar. Buradan sinir sistemi merkezine etki ederek hareket ve sindirim sisteminin felç olmasını ve devamında böceğin hızlıca ölümünü sağlar. Yapraklar üzerine atılan nikotinin serbest hale geçmesi için 2-3 saat yeterlidir. Öldürücü oran %0,1-2,5 gramdır.
Saf veya bileşim şeklindeki nikotinlerden yapılan eriyikler, hafifletilerek verilmesi koşulu ile bitkiye hiçbir zarar vermez. Ancak sebze ve meyvelere yapılan uygulamalardan 2 - 3 gün sonra hasat ederek tüketime sunmak ve su ile iyice yıkamak gerekmektedir.
Nikotin tütün sanayisinin artıkları olan tütün tozları, pulları, sapları ve bazen de yalnız bu işte kullanılmak üzere yetiştirilen nikotini yüksek tütün çeşitlerinden üretilmektedir. Bu fabrikasyon sonucunda nikotin nadiren saf halde, çoğunlukla sülfat, oksalat (Oksalik asidin herhangi bir tuzu), formiyat ve pikrat halinde satışa sunulmaktadır. Bu mamulâtlar içinde en çok kullanılan nikotin sülfattır. Nikotin sülfatın içeriğinde %40-42 (bazen de %50) nikotin içeren, esmer kıvamlı bir sıvıdır. Tahriş edici bir kokusu vardır. Nikotin sülfat sulandırılmış halde uzun süre saklanamaz. Kullanılacağı zaman sulandırılmalıdır.
Saf nikotin (%98-99) kıvamlı bir sıvı olup kullanımı çok tehlikeli olduğundan bazı yasal sınırlamalara tabi tutulmuştur.
Nikotin, uygulamada üç şekilde kullanılmaktadır.
a) Eriyik halinde,
b) Toz halinde,
c) Gaz halinde.
a) Eriyik halinde kullanış şekli: Nikotin bitki zararlılarına karşı yaygın olarak kullanılmaktadır. Bu mücadele için nikotin ekstreleri ve bu noktada özellikle nikotin sülfatı gerekmektedir. Genellikle, nikotinli bir eriyikte nikotinin etkisini artırmak için böceğin cildini yumuşatıcı bir madde (sabun, alkol vb.) ve sülfat halindeki nikotinin serbest şekle çevrilmesi için de sodyum karbonat kullanılmalıdır. Katkı maddeleri olarak maliyet ve bitkiye herhangi bir zarar vermemesi açısından sabun veya beyaz sabun kullanılabilir. Nikotinli eriyikleri tatlı sulara yapmak, eğer yapılamıyorsa suyun sertliğini gidermek için bir miktar daha sodyum karbonat eklemek gerekir. Eriyiklerde kullanılacak nikotin miktarı saf nikotin hesabıyla %0 1-2,5 arasında değişir.
b) Toz halinde kullanılış şekli: Nikotin sülfatın belirli bir ölçüde inert (kimyasal reaksiyona girmeyen) bir tozla karıştırılması ve uygulanmasından ibarettir. Bu toz karışımında nikotin miktarı değişkendir. Kullanımı pratik olan bu yöntemde, toz bitki üzerine serpildikten sonra, tozların nikotini serbest hale geçerek böceğe etki eder. Bu tip tozlar açıkta kaldıklarında nikotinlerini çabuk kaybederler.
c) Gaz halinde kullanış şekli: Özellikle kapalı yerlerde (seralarda) uygulanan bir yöntemdir. Küçük ve ince ciltli böceklere etkilidir. Kapalı alanlarda nikotin sülfat ölçüsünün 25 misli su ile karıştırılarak bir kap içinde ısıtılıp, gaz ve buhar haline getirilerek zararlılarla mücadele edilir.
Uygulama alanı geniş olan nikotinli terkiplerin hazırlanışı, nikotin miktarı fabrikasyon ürünlerde sabit ve belirli olduğundan kolaydır. Ancak bu tip fabrikalar ülkemizde mevcut olmadığından, üreticiler bu eriyikleri bizzat kendileri hazırlama durumundadırlar. Bu noktada iki sorun ortaya çıkmaktadır. Birincisi, tütün kalıntılarından hazırlanacak eriyiklerin en uygun şekilde yapılması, diğeri ise elde edilen eriyiğin nikotin miktarının gerçeğe yakın bir derecede bilinmesi gereğidir. Bu gerekler için yedi deneme yapılarak bir sonuca varılmıştır. Uygulamalar 20 gr tütün kullanılarak yapılmıştır.
1. Deneme: Tütün parçalarının veya kalıntılarının ıslatılabilmesi için gerekli olan en az su miktarının tespiti: Bu konuda yapılan çeşitli çalışmalar sonucunda, tütün pullarının ölçüsünün 3 misli su ile ancak ıslanabildiği, tütün kırıntılarının ölçüsünün 3,5 misli su ile ancak ıslanabildiği ve tütün tozlarının ölçüsünün ise 2,5 misli su ile ancak ıslanabildiği belirlenmiştir.
2. Deneme: Islatma süresinin tütün pulundaki nikotinin çıkarılan miktarına ve elde edilen eriyiğin kıymeti üzerine etkisi: Bu deneme sonucuna göre, en başarılı sürenin 24 saat olduğu ve puldaki nikotinin en çok %75'inin suya geçebileceği tespit edilmiştir. %0,177 nikotine sahip bir eriyik elde edilen denemede 24 saatlik süre normal veya ideal süre olarak değerlendirilmiştir. Bu denemede 200 cc. su kullanılmıştır.
3. Deneme: Normal sürede kullanılan su miktarının, tütün pulundaki nikotinin çıkarılabilen miktarına ve eriyiğin değeri üzerine etkisi: Islatmada kullanılan suyun miktarı pul ölçüsünün 9 katı oluncaya kadar, puldan suya geçen nikotin miktarı artmakta ve devamında bir miktar azalarak sabit kalmaktadır. Elde edilen eriyiğin nikotince zenginliği, su miktarı çoğaldıkça azalmaktadır.
4. Deneme: Islatma suyu cinsinin elde edilen eriyiğin niteliği üzerine etkisi (süre 24 saat): Tatlı sudan elde edilen eriyiğin nikotince zenginliği yüksektir. Puldan suya geçen nikotin miktarı itibariyle acı sudan daha iyidir. 20 gr tütün ve 400 cc. Su kullanılmıştır.
5. Deneme: Tütün pulu ve tütün tozunun elde edilen eriyiğin niteliği üzerine etkisi (süre 24 saat, kuru madde 20gr, kullanılan su tatlı ve 400 cc.): Tütün pulları nikotinli eriyiklerin hazırlanmasında tütün tozlarına göre daha iyi sonuç vermiştir. Tütün pulları zamanla içeriğindeki nikotini kaybederler. %2 nikotine sahip bir tütün pulunun bir yıl sonra %1,96 nikotin içerdiği tespit edilmiştir. Tütün tozları pullara göre nikotinleri daha çok kaybetmektedirler.
6. Deneme: Islatma suyu sıcaklığının elde edilen eriyik niteliği üzerine etkisi (süre 24 saat, 20gr tütün pulu, kullanılan su tatlı ve 400 cc.,suyun sıcaklığı 100 C): Islatmayı sıcak su ile yapmak elde edilen eriyiğin niteliği üzerine olumlu etki yapmıştır. Ancak, sonucu kaynar sudan kaynaklanan buharlaşmadan dolayı eriyiğin azalması ortaya çıkmaktadır. Normal oda şartları içindeki suyun sıcaklığı, ideal sıcaklık olarak kabul edilmelidir.
7. Deneme: Kaynatmanın elde edilen eriyiğin niteliği üzerine etkisi (süre değişken, kuru madde 20 gr, 400 cc. acı su, suyun sıcaklığı 100 C): Kaynatma şekli hızlı olmasına karşılık, elde edilen eriyikteki nikotin miktarının kaynatma süresi ile ters orantılı olması, kaynatma esnasında su ile beraber bir kısım nikotinin kayıp olduğu ortaya çıkmıştır.
SONUÇ:
1 - Nikotinin zararlı böcekler üzerindeki etkisi ve nikotinli suların diğer ilaçlara oranla ucuza yapılabilmesi tarla ve bahçe zararlıları mücadelesinde çok yaygın olmamakla beraber kullanılmaktadır. Tütün yapraklarının sulu ekstratı zararlı böceklere karşı kontakt etki gösterir. Daha çok afitler, tripsler, beyazsinek, yaprak emicileri ve diğer yumuşak vücutlu böceklere karşı mücadelede kullanılmaktadır. Böceklere toksiktir. Ev yapımı nikotin çayının en büyük avantajı etkinliğinin birkaç saat sürmesidir. Arılara toksik değildir.
Nikotin ekstratı toprak zararlarına karşı da kullanılmaktadır. Toprak zararları için bitkinin kök bölgesine toprak üstüne karışım uygulanır. Yaprak zararlıları için yaprak altlarının da iyice ilaçlanması gerekir. Nikotin bitki yaprakları tarafından absorbe edilerek birkaç haftada bitkide bulunur. Güvenlik açısından yalnızca genç bitkilere ve hasattan bir ay öncesine kadar kullanımı daha uygundur. Tütün mozaik virüsünü taşıyan tütünlerden hazırlanan solüsyon bu virüsün bitkilere bulaşmasına neden olabilir.
Uygulama: 70 C sıcaklıktaki 1 lt suda 50 gr. kuru tütün 1 gün suda bekletilerek meydana gelen eriyik pülverizasyon yöntemi ile kullanılmıştır. Bu yöntem tarla koşullarında patates böceği larvaları, afit ve kırmızı örümceklere karşı etkili olmuştur. Kullanılan tütün yaprağı tazeliği, suyun niteliği, uygulama dozu ve sıklığı kullanılan ilacın etkinliğini belirlemiştir. Nikotin sülfatın sıcakkanlılara toksisitesi nedeni ile dikkatli kullanılması gerekmektedir. Evlerde kullanımı tavsiye edilmemektedir.
2 - Nikotinli sular, nikotin özlerinin sulandırılması ve ya tütün pullarının sıradan ıslatılması ile elde edilir.
3 - Tütün sularının nikotince zenginliklerine, ıslatma süresinin, ıslatma suyu cinsinin, miktarının, sıcaklığının ve aynı suyun tekrar kullanılmasının olumlu etkisi vardır.
4 - Aynı tütün suyunu defalarca tütün pulları ile işlem yapmak suretiyle nikotin yüzdesi yüksek bir tütün suyu elde edilebilir.
5 - En uygun tütün suyu, tütün pullarının ağırlıklarının 5 - 9 katı su ile 24 saat ıslatmakla elde edilir. Bu yolla puldaki nikotinin %75-90'nı suya geçer.
ETİKETLER : TOZ NİKOTİN NEDİR,SIVI NİKTİN NEDİR,GAZ NİKOTİN NEDİR,NİKTİN NASIL YAPILIR,NİKTİN ELDESİ,NİKOTİNİN TARIMDA KULLANILMASI,BÖCEKLERE KARŞI NİKOTİN,NİKOTİN KULLANIMI,TÜTÜN SUYU ELDESİ,NİKOTİN SÜLFAT KULLANIMI,TÜTÜN SUYU NASIL ÇIKARILIR,TÜTÜN SUYU NERELERDE KULLANILIR.
HAMMADDELER ANSİKLOPEDİSİ
