MAKALELER / GLİSERİNİN ÖZELLİKLERİ - Hammaddeler ansiklopedisi
GLİSERİN
Gliserin, kimyasal adı “Gliserol” olan sıvının eczacılıkta kullanılan, tıbbi biçimine verilen adıdır. Hafifçe tatlı, zehirleyici olmayan bir sıvıdır. Su ve alkol ile karışır; asetonda çözünür. Tıbbi gliserin şeker hastalığında şeker olarak ayrıca dıştan deriye uygulanan merhemlerle ve kabızlıkta fitil olarak kullanılır. Ayrıca dinamit yapımında da kullanılır. Trinigliserin ve nitrik asitle birleştirilerek dinamit yapılabilir. Sadece nitrik asit ile birleştirildiğinde ise çok güçlü olan Nitro Gliserin yapımında kullanılır. Propantriol -1, 2, 3'ün yaygın adıdır. Şurup kıvamındaki bu renksiz sıvı suda çözülebilmektedir. Hayvansal ve bitkisel yağ maddelerinin içinde bulunur. Tıpta yumuşatıcı olarak, endüstride sabun ve özel dokumaların yapımında kullanılır. Yağlı maddelerin sabunlaştırılmasıyla elde edilen gliserol, bir trihidrik alkoldür; yani herbiri farklı bir karbon atomuna bağlı üç hidroksil grubu (OH) içerir. Gliserolün öbür kullanımları arasında patlayıcı madde yapımı, sanayi çözücüleri üretimi sayılabilir
GLİSERİN:
Kimyasal ismi 1,2,3-propanetriol
Kimyasal formül C3H8O3
Moleküler kütle 92.09 g/mol
CAS numarası [56-81-5]
Uyum sistem numarası Crude: 1520.00.00
Yoğunluk 1.261 g/cm3
Akışkanlık Pa.s
Ergime noktası 18 °C
Kaynama noktası 290 °C
Besin Enerjisi 4.32 kcal/g
Basitleştirirmiş moleküler girdi tarifnamesi OCC(O)CO
Gliserin, propan 1,2,3 triol, 1779 yılında Scheele tarafından zeytinyağının sabunlaştırılması sırasında bulunmuştur. Gliserin, suni reçine üretiminde, tütün imalatında, tekstil sanayinde, kozmetikte, içkilerin tatlandırılmasında, patlayıcı madde yapımında, matbaa sanayinde, ıstampa mürekkebi imalatında, ısı naklinde, hidrolik baskı sistemlerinde, kâğıt sanayinde, kauçuk sanayinde, besin sanayinde ve çeşitli ilaç fabrikalarında kullanılır. Gliserin, ham gliserin ve rafine gliserin olmak üzere ikiye ayrılır. Ham gliserin, imalat şekline göre sabun altı ve hidroliz gliserini şeklinde olabilir. Rafine gliserin, içerdiği safsızlıklara göre, teknik, dinamik ve kimyasal saf gliserin olmak üzere üçe ayrılır.
GLİSERİN ÜRETİMİ
Gliserininin üretim yöntemleri başlıca beş şekildedir:
1) Yağların sabunlaştırılması ile gliserin üretimi
2) Şekerlerin fermantasyonu ile gliserin üretimi
3) Karbonhidratların hidrolizi ve katalitik baskı hidrojenasyonu ile gliserin üretimi
4) Propilen sentezi ile gliserin üretimi
5) Sürekli prosesle sabun üretiminde lessiv suyundan itibaren gliserin üretimi
Yağların sabunlaştırılması ile gliserin üretimi
Yağların kostiklerle sabunlaştırmasından elde edilen lessiv çözeltisinden gliserin üretimi gerçekleştirilebilir ancak gliserinli su kirli olduğundan, gliserin pahalı olmaktadır. Çözeltideki gliserin miktarı, yağın cinsine ve sabunlaşma metoduna göre değişmektedir ve %10-12 kadardır. Sürekli metotlarla daha derişik gliserin elde edilir. Sabunlaşma metoduna göre, çözelti kaleviveya asitlidir. Gliserinli çözeltinin asitli olması durumunda, çözelti, kireç sütü ve alüminyum sülfat veya Baryum hidroksit ile muamele edilir. Çözeltinin kalevi olması durumunda, örneğin alüminyum hidroksitti çözeltide, alüminyum hidroksit yabancı maddeleri beraberinde sürükler ve filtre presten süzülür. Gliserinli su, çinko tozu içermekteyse veya kalevi ise, yağların kostiklerle sabunlaştırmasında olduğu gibi, sulu çözelti önce H2S04 ile turnusolü karşı asit reaksiyonu verinceye kadar nötralize edilir. Sülfat asiti fazlası, Ba(OH)2 ile çöktürülür. Ba(OH)2 fazlası da (NH4)2S04 ve soda veya C02 ile çöktürülür. Böylelikle temizlenmiş olangliserinii su hemen işlenmelidir, aksi takdirde mikroorganizmalar faaliyete geçerek gliserini suyun bozunmasına sebep olur.
Şekerlerin fermantasyonu ile gliserin üretimi
Önceleri yağ kıtlığından dolayı gliserin, glikozun alkolik fermantasyonu yoluyla elde edilmiştir. Özellikle Birinci Dünya Savaşı sırasında bu yolla gliserin üretimi gerçekleştirilmiş olup daha sonraları bu yöntemle üretime son verilmiştir.
Karbonhidratların hidrolizi ve katalitik baskı hidrojenasyonu ile üretim
Karbonhidratların hidrolizi ve katalitik baskı hidrojenasyonu ile gliserin üretiminde, ilkel madde olarak nişasta, odun, şeker gibi karbonhidratlar kullanılır. Çıkan ürün yalnız gliserin olmayıp, glikojen diye bilinen bir karışımdır. Karışımda gliserin, etilen glikol, 1,2 propilen glikol, 1.3 propilen glikol, eritrit maddeleri bulunur. Bu metot, Birinci Dünya Savaşı sonrası gelişme kaydetmiştir.
Propilen sentezi ile gliserin üretimi
Propilen sentezi ile gliserin üretimi metodu, en ekonomik metot olduğundan günümüzde halen kullanılmaktadır. Metanol sentezinde yan ürün olarak elde edilen propanolden propilene ve yüksek baskı klorlaması ile alilklorürden gliserin sentezine geçilmektedir. Bunun yanı sıra, Kraking gazlarından elde edilen propilenden, alilklorür üretilip, gliserin sentezine geçmek mümkündür.
Sürekli prosesle sabun üretiminde lessiv suyundan itibaren gliserin üretimi
Sürekli prosesle sabun üretiminde, lessiv suyundan itibaren gliserin eldesinde, 15-20 tonluk tanklara lessiv suyu depolanır. Lessiv suyunun pH' ı 13-14' tür. H2SO4 ilave edilerek pH 2,5 3' e düşürülür. Daha sonra A12(SO)3 ilave edilerek çöktürme sağlanır. Çöktürme sağlandıktan sonra, NaOH ilavesiyle pH 4,5-5' e çıkartılır ve kullanılan bu tanklarda işlem sona erer. Bu tanklarda dinlendirilen çözelti, filtreye alınır. Çözelti, filtreden çıktıktan sonra A31-A32 adı verilen kostikleme tanklarına alınır. Çözeltiye, kostikleme tanklarında tekrar NaOH ilavesi yapılarak pH’nın 8,5-9 olması sağlanır. Çözelti, kostikleme tanklarından ikinci bir filtreye alınarak yabancı maddelerden arındıktan sonra 631–832 adı verilen tanklara alınır. Çözeltiye ikinci filtreden geçişi sırasında, EDTA çözeltisi ilave edilir. Gliserin çözeltisi % 10-20' liktir. % 10–20' lik gliserin çözeltisi, B3ı-B32 tanklarından alınarak evaporatöre gönderilir. Evaporatöre 760 mmHg' lik basınçta, vakum altında buhar gönderilerek buharlaştırma sağlanır. Evaporatörde, tuz çözeltisi toplama tankı bulunmaktadır. Çözeltinin yoğunlaşmasıyla ayrılan tuzlar, buharlaştırıcının alt kısmında toplanarak ayrı bir kaba alınır. Gliserin çözeltisi %80' lik olarak evaporatörden çıkar. %80' lik gliserin çözeltisi, A?ı- A?2 tanklarına alınır ve tekrar NaOH verilerek, gliserin çözeltisinin kalevi ayarı yapılır. Gliserin çözeltisi, bu halde distilasyona hazırdır. İkinci bir vakum sistemi altında distilasyon yapılması verimi arttırır. Distilasyon işleminde, 160–170 °C ye kadar ısıtma yapılır. Gliserinin kaynama noktası 290 °C iken, vakum altında yapılan su buharı distilasyonu sonucunda bu sıcaklık 160 °C ye düşer. Buradan farklı kalitede iki gliserin elde edilmektedir. Elde edilen birinci gliserin %99' luk farma gliserin, ikinci gliserin %95–98' lik teknik gliserindir. Her iki gliserinde aktif kömürle 80 °C de ağartılır ve bir ağartma filtresinden geçirildikten sonra fıçılanır.
ETİKETLER : GLİSERİN ELDESİ,GLİSERİN NASIL YAPILIR,GLİSERİN KULLANIMI,GLİSERİN MSDS,GLİSERİNİN KİMYASAL ÖZELLİKLERİ,GLİSERİN VE KULLANILDIĞI ALANLAR,GLİSERİN FORMÜLÜ,SANAYİDE GLİSERİN KULLANIMI,GLİSERİN YAPIMI9,GLİSERİN NASIL ÜRETİLİR,GLİSERİN NASIL HAZIRLANIR,GLİSERİN NERELERDE KULLANILIR, GLİSERİN İMALİ,GLİSERİN İMALATI,GLİSERİN İMALAT PROSESİ,GLİSERİN NEDEN KULLANILIR,GLİSERİN NEDEN YAPILIR.
HAMMADDELER ANSİKLOPEDİSİ
