MAKALELER / DETERJAN YAPILIŞI - hammaddeler ansiklopedisi
DETERJANIN HAM MADDELERİ
Bütün hacimlerde yüzey aktif organik bileşikler sabun ve deterjan üretiminde kullanılırlar. Lineer alkilbenzen sulfonat (LAS) ve yağ alkolü sülfat, bunlara birer örnek oluştururlar ve yüz milyonlarca kilo üretilirler. Aynı durum, sabunların ana maddesi olan yağ asitleri içinde doğrudur. Bu amaçla oleum, sud kostik, çeşitli sodyum fosfatlar %3 veya daha azını oluşturan, çok sayıdaki katkı maddelerin büyük bölümü satın alınır.
Köpük Ayarlayıcı Maddeler: Bu maddeler ya köpüğün sabit kalmasını veya köpüğün azalmasını sağlarlar. Genellikle yüzey aktif madde ile birlikte kullanılırlar. Bu maddelerin ortak kimyasal bir yapısı yoktur. Genellikle her bir yüzey aktif madde için özel bir köpük ayarlayıcı kullanılır. Köpüğün kalıcı olmasını sağlayan maddelere örnek olarak, laurik etaolamit, alkilbenzen sülfonat ve laurik alkol-alkilsülfat verilebilir. Küpük azaltan maddeler genellikle hidrofobik maddelerdir. Bunlara örnek olarak da uzun zinzirli yağ asitleri, silikonlar ve hidrofobik iyonik olmayan yüzey aktif maddeler verilebilir.
Deterjanın Etkisini Artıran Maddeler: Bu amaçla daha ziyade sodyumtripolifosfat gibi kompleks fosfatlar kullanılır. Bu maddeler suda bulunan ve sertlik veren Ca++ ve Mg++ iyonlarını kompleks oluşturarak başladıklarından çökmeleri önlenmiş olur. Ayrıca suya geçmiş olan kirlerin çamaşır üzerine tekrar çökmesine mani olurlar. Kompleks polifosfatlar kullanılarak hazırlanmış bir deterjanla karışım oranlarının iyi olması halinde iyi bir temizleme saplanır. Deterjan etkisini artırdıklarından, deterjan maliyetini düşürürler. Deterjanların bileşiminde, yüzey aktif maddenin etkisini artıran maddeler %3 oranında katkı maddeleri de bulunur.
Deterjan Katkı Maddeleri: Korozyon inhibitörü olarak kullanılan sodyum silikat (Na2SiO3), çamaşır makinesinin metal kısmını ve tabakaları korur. Benzıtriazol, Alman gümüşü gibi metalleri korur. Korozyon inhibitörlerinin etkisini artırır. Karboksimetil selüloz, tekrar çökmeyi önlemek için kullanılır. Kumaşın parlak olmasını sağlamak için UV ışığını görür. Işığa çevrilebilen floresan maddeler kullanılır. Mavileştiren maddeler kumaşın sararma yatkınlıklarını önler. Ultramarin mavisi (çivit) gibi maddelerdir. Peroksijen yapılı artıcılar, yüksek sıcaklakta etkili bileşiklerdir.
Pafüm; Sabun ve deterjan endüstrisi en fazla parfüm kullanılan endüstrilerdir.
DETERJANLARIN ÜRETİMİ
1. Lineer alkilbenzenlerin sülfasyonu ile deterjan üretilebilir.
2. Dodesilbenzenin süğlfonasyonu ile deterjan üretilebilir.
DETERJANLARIN ÇEVREYE ETKİSİ
1960 ve1970’lerdedetejanların bileşimleri, çevreyi koruma düşüncesiyle hızlı değişimlere uğramışlardır. Deterjanlardan kaynaklanan (sularda sürüklenen) fosfatlar, göl sularında ötfikasyona neden olmakta ve bu nedenle detejanlara fosfatların katılması, bazı ülkelerde yasaklanmış bulunmaktadır. Deterjan endüstrileri tarafından takınılan tavır, atık su işlem ünitelerinde özel işlemlerle atık sulardan fosfatların uzaklaştırılabileceği şeklindedir; ayrıca fosfatların zehirli olduğu konusun da yeterince ispatlanmamıştır ve bunların yerine başka maddelerin konulması pek istenen bir çözüm yolu değildir. Sabun ve deterjan endüstrileri ve bunları donatanların karşı karşıya geldikleri muazzam bir görev, yeni malzemelerin çevre üzerindeki etkilerini araştırılmasıdır. Bu karmaşık problemin çözülmesinden önce, çok sayıda araştırmasının yapılması gerekmektedir.
Su kirlenmesini kontrol ve önleme konusunun önem kazanması nedeni ile, ürün geliştirme işi ile görevli kimyager ve kimya mühendisleri son yıllarda atık su işleme ünitelerinde ve yüzey sularında (akarsular) yer alan mikrobik etki tarafından, ev ve endüstri deterjanlarının, kolaylıkla bozundurulabilen türde olmaları üzerinde durmaktadırlar. Bu yeni parametre, deterjan endüstrisinin yeni ürünler geliştirmede göz önünde bulundurduğu işlerlik, yeterlik ve fiyat faktörlerine katılmıştır. Tatrapropilenden türetilmiş alkilbenzen sülfonat gibi bir kısım sürfaktanalar, yavaş yavaş parçalanırlar ve geri de kalıcı bir atık bırakırlar. Mikrobik etki tarafından surfaktanların kolay bozunabilirlikleri, biyolojik parçalanabilirlikleri oalark adlandırılır. Bu konuda testler ve standartlar ortaya konulmuştur. Bunun gibi standartlar, geniş bir uygulama alanı bulabilmek için, çevre koşullarında değişim genişliğine sahip olmalıdır. Yetersiz atık işlem prosesleri ile, yalnız kısmen parçalanabilen malzemeler, daha yapay biyolojik işlem sistemleri tarafından tamamıyla bızundurulabilirler. Nehir suyunun da yavaş yavaş yok olma ölçütü veya atık su ünitelerinde kullanılan biyolojik proseslerin tekrarı, biyolojik parçalanabilirliğin ölçülmesinde kullanılan, yaygın testlerden sadece bir kısmıdır.
Birkaç yıldan bu yana yürütülen araştıma esas alınarak, deterjan endüstrilerinin daha kolay parçalanabilen deterjanlar kullanmaları için belirli bir tarih, 31 Kasım 1965 seçilmiştir. Tam bir dönüş herkesin amacıdır ve bu konuda atılan en önemli adım, tetrapropilen benzensülfonatın (TPBS) diğerlerinin yerini almasıdır. Bu deterjan malzemesi, deterjan endüsrisinin ham maddesidir. Bulaşık ve çamaşır yıkama deterjanlarında kullanılan yüzey aktif maddeler pazarında, ağırlık olarak %70’lik paya sahiptir. Yılda yaklaşık 250milyon Kg. civarında bir tüketim gücüne erişmiştir. TPBS, benzenin önce bir propilen tetramer ile alkillendirilmesi ve sonra, benzen halkasının sulfasyonu ile üretilir. Propilen tetramer, dallanmış izomerlerin bir karışımından ibarettir ve pek az, düz zincirli alkil gruplarına sahiptir.Daha kolay parçalanabilen yüzey aktif bir maddenin bulunabilmesi konusunda yapılan çalışma, alkil benzen oluşturmak için, düz zincirli bir hidrokarbon geliştirilmiştir. Düz zincirli maddeler, daha kolay parçalanabilen deterjanlar verir ve deterjan fomülasyonuna kolaylıkla uyar.
ETİKETLER : DETERJAN MSDS,DETERJAN NASIL YAPILIR, DETERJAN YAPIMI,DETERJAN HAMMADDELERİ, DETERJAN KİMYASALLARI,DETERJANIN YAPISI,DETERJANDA KULLANILAN MADDELER,DETERJAN MİKSERLERİ,DETERJAN İMALAT KAZANLARI,DETERJAN KARIŞTIRICILARI,DETERJANDA KULLANILAN BOYALAR, DETERJANDA KULLANILAN ESANSLAR,DETERJANDA KULLANILAN KATKILAR,DETERJAN FABRİKALARI,DETERJAN İMALATÇILARI,DETERJAN ÜRETİCİLERİ.
HAMMADDELER ANSİKLOPEDİSİ