MAKALELER / ŞAMPUAN VE ÖZELLİKLERİ - hammaddeler ansiklopedisi
.1. Tanımı
Saç ve saçlı deriye zarar vermeden saçtaki yağ, kir, jöle gibi biyolojik ve kimyasal
artıkları saçtan arındıran temizleyici ürünlerdir.
1.2. Şampuanlar
Her ne kadar şampuanların işlevi son yıllarda karmaşık hale gelmiş olsa da, esas
amaçları saçın yüzeyindeki sebum ve yabancı kalıntıları uzaklaştırarak saçı temizlemektir.
Şampuan ürünleri, deri ve gözler için güvenli özellikte ve kullanım için uygun olmalıdır. Bu
ürünler ayrıca iyi köpürme özelliğine sahip olmalı ve saçtan kolayca arındırılmalıdır. Yeterli
süre için saklanabilmeli ve raf ömrü süresince kararlı kalmalıdır. Ayrıca şampuanların
görünüşünün çekici ve kokusunun hoş olması tüketici açısından önemlidir.
Saç şampuanlarında saç üzerinde geçici bir örtü teşkil etmesi ve koruyucu etki
göstermesi istenir. Bunlar aşırı kullanılırsa yağ bezlerinin daha fazla çalışmasını sağlar.
Şampuan kaplarının üzerinde temeldeki etiketleri dikkatle okuyun. Bunlar çok şeyi açıklar.
Şampuan kuru, yağlı, dengeli saçlar için mi? Boyanmış rengi açılmış saçlar için mi?
Zenginleştirilmiş mi? Zenginleştirilmiş ise hangi maddelerle? İlaçlı mı? Alerji yapmayan
türde mi? Tıbbi maddelerle mi yapılmış yoksa suni maddelerle mi?
Deneyler protein maddelerle zenginleştirilmiş şampuanlardaki protein moleküllerinin,
saç teli tarafından emilerek saçı beslediğini ortaya koymuştur. Geri kalan protein molekülleri
ise saçı geçici olarak kaplar, daha sonraki yıkamada akıp gider. Bu proteinli şampuanlar
saçları daha kolay biçime girecek bir hale sokar, telleri de hafifçe daha kalınlaştırır. Birçok
şampuanın üzerindeki etikette ‘pH’ işareti vardır. Bu ‘asit ’ ya da ‘alkali ’ derecesini gösterir.
Saçın etrafını nemden oluşmuş sıvı bir örtü sarar. Bu örtünün hafifçe asitli olması
gerekir. Fakat saç rengini değiştirme ve kalıcı dalga verme gibi saçtaki kimyasal
uygulamalar, çoğu zaman alkali bir tortu bırakarak saçın pul ve lif tabakalarında yıpranma
meydana getirir. Bu da saçta esneklik kaybına neden olur, dolayısıyla saç kırılmasına,
tellerinin uçlarının çatallaşmasına yol açar. Onun için bir şampuanın durulama, canlandırma
malzemesinin pH derecesi saçın normal asit-alkali dengesinin korunması, düzeltilmesi
konusunda önemli olabilir.
Şampuanınızın saç türüne uygun olmaması saçınıza zarar verebilir. Uygun şampuan
ancak denemeler sayesinde bulunabilir. Şampuanın saçlarınızı ne dereceye kadar
temizlediğine bakın. Saçlarınızın size nasıl geldiğine ve ne durum aldığına dikkat edin.
Sürekli aynı şampuanın kullanılması saça olan etkisini azaltacağından zaman zaman
değiştirilmelidir. Bunların yağlı, kuru, boyalı saçlar için kremli, kremsiz olanları vardır.
Ayrıca saçı şekillendiriciler içeren şampuanlar da vardır. Kuru saçlara yağ temin eden, yağlı
saçların fazla yağını alan ve boyalı saçlarında rengini koruyan maddeler içermelidir. Yağlı
saçlar için genellikle limonlu şampuanlar; kuru saçlar için ise yağ içerikli şampuanlar
kullanılır. Değişik yapıdaki şampuanlar arasında lanolinli, lesitinli, poli peptit ve aminoasitli,
kininli, yumurtalı, ardıç katranlı, badem ve hint yağlı tipleri vardır.
Şampuanların yıkama esnasında saçtaki sebum maddesini tamamen yok etmesi
istenmez. Çünkü bu sebum saç ve saçlı deriye parlaklık ve yumuşaklık verdiği gibi,
bakterilerden de korur. Saç çok sık yıkanmamalı ancak ihtiyaç hissedildiğin de yıkanmalıdır.
Az şampuan kullanılmalı ve ikinci yıkamaya gerek duyulursa yapılmalıdır. Şampuanlar
yoğun yapıda olmalarından ve saçtan kolay arındırılamadıklarından mutlaka sulandırılarak
kullanılmalıdır. Saç, şampuan ile veya sabun ile yıkamadan sonra donuk, rengi gitmiş bir hal
alır. Bu nedenden dolayı son durulama suyuna mutlaka asitli maddeler (sirke, limon)
katmaya özen gösterilmedir. Çünkü asitli çalkalamalar (sirke, limon) şampuan atıklarını
arındırarak, suyun kirecini kırarak, saça yumuşaklık ve parlaklık verecek, aynı zamanda saç
ve saçlı derinin pH’ını normal seviyeye getirecektir. Ayrıca protein çöküşünü ve saçtaki
aminoasit kaybını engelleyecektir ve açık kütikül pulcuklarını kapatacaktır.
Şampuanlar genellikle yüzey etkin madde içerirler. Böylece ıslatıcı, emülsiyon yapıcı
ve köpük temin edici özellikleri vardır.
Katyonik yüzey etkin maddeler, köpük temin edici, temizleyici özellikleri yanında,
negatif yük taşıyan keratinle, pozitif yük taşımaları dolayısıyla birleşirler ve saç üzerinde
koruyucu bir örtü oluştururlar. Böylelikle saçın yapısının bozulmamasını sağlarlar. Bunlar
sert temizleyicidirler ve deri üzerinde alkali etki gösterirler.
Anyonik yüzey etkin maddeleri temizleme özellikleri iyidir ve yağsızlandırma etkisi
formülasyonuna göre değişir. Bunlar yumuşak temizleyicidirler ve deri ile uyumludurlar. En
önemli madde ‘sodyum lauril sülfat’(SLS)tır. Bu su sertliğinden bağımsız olarak mükemmel
temizleme özelliği sağlayan, çözünen, yüksek köpük oluşturucu özelliktedir. Son zamanlarda
‘amonyum lauril sülfat’ kullanılmaya başlandı. Bu SLS’nin tüm üstün özelliklerine sahip
olmakla birlikte, saçlı deri ile daha uyumludur ve saçtan daha kolay uzaklaştırılır.
Noniyonik yüzey etkin maddelerin de iyi temizleyici özellikleri vardır. Bunlar saçı
güneş, deniz suyu, kum ve tuzun zararlı etkilerinden korumak için tercihen (aminoasitler ve
polipeptidler) ilave edilir. Şampuanlarda zengin kararlı, kremsi köpük oluştururlar ve diğer
yüzey etkin maddelerin iritan etkilerini azaltırlar. Şampuanın fomülasyonunu şunlar oluşturur.
Birincil yüzey etkin madde (temizleyici)
İkincil yüzey etkin madde (köpük arttırıcı)
Kıvam verici
Sertleştirici hacim arttırıcı
Renk verici
Opaklaştırıcı (sedefli beyaz parlaklığı)
Koruyucu
1.3. Yüzey Etkin Maddeler
Yüzey etkin maddeler sulu maddelerle yağlı maddeleri bir arada tutan maddelere
denir. Yağı çözen bulunduğu ortamdan çekip çıkartan özelliğe sahip olduğu için
kozmetiklerde temizleyici (deterjan) olarak kullanılır. Bu maddeler aynı zamanda ıslatıcı
maddelerdir. Bu etkilerinden dolayı saç boyalarının içinde kullanılır. Boyaların köpürmesi
bu yüzdendir. Temizleyicilerde (deterjan) olduğu gibi köpük oluştururlar, emülsiyon
sistemlerini oluştururlar. Parfüm ve koku verici maddelerin suyun içinde çözünmesini sağlarlar.
1.3.1. Deri Üzerindeki Etkileri
Derinin kurumasına, çatlamasına ve pul pul kalkmasına neden olurlar.
Temizleyici maddelerde fazla miktarda yüzey etkin maddeler olduğu için cilde
zarar verirler. Hassaslaştırıcı, tahriş edici, şişme etkileri vardır. Ayrıca ciltteki
yağı kaldırma ve su dengesini bozması açısından irritan etkiye sahiptirler.
Bir grup yüzey etkin maddeler (özellikle katyonik yapıdakiler) zararlıdır ve
protein yapısına yapışırlar. Bunun sonunda deride alerjiye neden olurlar. Bunlar
ağız içi ve göz mukozasına değmemelidir. (Katyonikler: Antibakteriyel
etkisinden dolayı yüz jellerinde, deodorantta, diş bakım ürünlerinde, saç bakım ürünlerinde kullanılır)
ETİKETLER: ŞAMPUAN NEDİR,ŞAMPUANIN ELDESİ,ŞAMPUAN NASIL YAPILIR,ŞAMPUAN YAPIMI,ŞAMPUAN İMALATI(ÜRETİMİ),ŞAMPUAN HAMMADDELERİ,ŞAMPUAN KİMYASALLARI,ŞAMPUANIN YAPILIŞI,ŞAMPUAN İMALAT KAZANLARI,ŞAMPUAN MİKSERLERİ,KURU SAÇLARA ŞAMPUAN,YAĞLI SAÇLARA ŞAMPUAN,KEPEKLİ SAÇLARA ŞAMPUAN,DÖKÜLEN SAÇLARA ŞAMPUAN.
HAMMADDELER ANSİKLOPEDİSİ
